نوشیدنی های مفید برای سنگ کلیه

تعریف سنگ کلیه

سنگ کلیه در واقع تجمعی سخت از مواد معدنی و نمک هاست که در فضای کوچک کلیه شکل می گیرد؛ مثل کریستال هایی که آرام آرام روی هم می نشینند و در نهایت تبدیل به توده ای دردسر ساز می شوند. این سنگ ها اندازه های متفاوتی دارند؛ گاهی ریزتر از یک دانه شن، و گاهی بزرگ تر از چیزی هستند که کلیه بتواند تحملش کند. درد، سوزش و اختلال در دفع، تنها بخشی از نتایجی است که این مهمان ناخوانده به همراه دارد.

 

عوامل ایجاد سنگ کلیه

چند عامل اصلی بیش از بقیه در شکل گیری سنگ نقش دارند. کم آبی بدن، یکی از مهم ترین هاست؛ وقتی مایعات کافی ننوشید، ادرار غلیظ می شود و فرصت مناسبی برای چسبیدن مواد معدنی به هم فراهم می شود. رژیم غذایی پرنمک، مصرف زیاد پروتئین حیوانی، فروکتوز و نوشابه ها نیز ریسک را بالا می برد. برخی افراد هم به صورت ژنتیکی مستعدترند، یا به دلیل مشکلاتی مانند عفونت های ادراری، چاقی یا بیماری های متابولیک بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند.

 

 

چرا انتخاب نوشیدنی برای رفع سنگ کلیه مهم است؟

مایعاتی که روزانه می نوشیم مستقیم روی غلظت ادرار و عملکرد کلیه اثر می گذارند. یک نوشیدنی مناسب می تواند به رقیق شدن ادرار، دفع رسوبات و جلوگیری از چسبیدن مواد معدنی به یکدیگر کمک کند. از طرف دیگر، بعضی نوشیدنی ها برعکس عمل می کنند و شرایط را سخت تر می سازند. به همین دلیل انتخاب نوشیدنی، فقط یکی از کلیدی ترین بخش های مدیریت سلامت کلیه است، نه یک توصیه ساده. در ادامه به بررسی انواع نوشیدنی های مفید برای سنگ کلیه میپردازیم:

 

آب

اولین و مهم ترین نوشیدنی برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه، آب است. نوشیدن ۸ تا ۱۲ لیوان آب در روز، ادرار را رقیق کرده و مانع تجمع مواد معدنی می شود. بدنِ هیدراته، کمتر اجازه ی تشکیل سنگ را می دهد.

 

آبلیمو

آبلیموی تازه سرشار از سیترات است؛ ترکیبی طبیعی که مانع چسبیدن کلسیم به سایر مواد معدنی در کلیه می شود. افزودن چند قطره لیمو به آب روزانه، ساده ترین روش برای پیشگیری از سنگ کلیه است.

 

سرکه سیب

سرکه سیب طبیعی حاوی اسید استیک است که به شکستن رسوبات کمک می کند. نوشیدن یک قاشق چای خوری سرکه سیب در یک لیوان آب، دو بار در روز، به پاکسازی تدریجی کلیه ها کمک می کند. البته زیاده روی در مصرف، توصیه نمی شود.

 

آب انار

آب انار خالص یک نوشیدنی سم زداست. آنتی اکسیدان های آن با کاهش استرس اکسیداتیو در کلیه، محیطی نامناسب برای تشکیل سنگ ایجاد می کنند. نوشیدن روزانه یک لیوان آب انار تازه به عملکرد بهتر کلیه ها در طول روز کمک میکند.

 

معجون سنگ شکن قدح

اگر بخواهیم از بین ده ها عرق گیاهی مفید برای کلیه، یک گزینه کامل و چند منظوره معرفی کنیم، معجون سنگ شکن سه گیاه قدح بی تردید در صدر انتخاب ها قرار می گیرد. این معجون ترکیبی است از عرق خارخاسک، خار شتر، شوید و...؛ سه گیاهی که در طب ایرانی، سال هاست به عنوان مؤثرترین ترکیبات برای پاکسازی کلیه ها، شست وشوی مجاری ادراری و خرد کردن سنگ های ریز شناخته می شوند.

 

معجون سنگ شکن قدح

 

دلیل محبوبیت معجون سنگ شکن قدح

سنگ های کلیه، در واقع تجمع مواد جامد و بلورین هستند؛ ذراتی که می توانند در کلیه، مثانه، لوله های ادراری و حتی بخش های عمیق تر دستگاه ادراری تشکیل شوند. هرچه ادرار غلیظ تر و جریان آن کندتر باشد، احتمال تشکیل این رسوبات بیشتر است.

در معجون سه گیاه قدح، تمام عرقیاتی که بدن برای جلوگیری از این تجمع نیاز دارد، در یک فرمول واحد جمع شده اند. این ترکیب:

- ادرارآوری قوی ایجاد می کند؛ در نتیجه حجم ادرار بالا می رود و کلیه ها سریع تر شسته می شوند.

- مجرای ادراری را ضدعفونی می کند و احتمال التهاب، عفونت و سوزش را کاهش می دهد.

-مصرف منظم این عرق، به ویژه با معده ی خالی، به دفع طبیعی سنگ های کوچک کمک می کند.

- شرایط تشکیل سنگ را تغییر می دهد و محیطی ایجاد می کند که رسوبات نتوانند به هم بچسبند و تبدیل به سنگ شوند.

- سنگ های کوچک را به طور طبیعی دفع می کند و در بسیاری از موارد، روند حرکت و دفع آن ها را سریع تر می سازد.

این دقیقا همان دلیل محبوبیت این معجون بین افرادی است که سنگ کلیه مکرر دارند یا از دردهای دوره ای کلیه رنج می برند.

نکته مهم این است که اثرات معجون فقط محدود به کلیه نیست؛ این محصول یک پاک کننده عمومی بدن است و بسیاری از عملکردهای حیاتی را به تعادل می رساند.

 

آب هندوانه

آب هندوانه، با ۹۲٪ آب و خاصیت دیورتیک طبیعی، حاوی مقدار زیادی پتاسیم است که در تعادل مواد معدنی و کاهش اسید ادرار نقش دارد. نوشیدن آن به افزایش حجم ادرار و دفع سریع تر سنگ ها کمک می کند.اگر آب هندوانه تازه و سرد مصرف شود، بهترین اثر را دارد.

 

عرق نعناع

عرق نعناع علاوه بر خاصیت آرام بخش و ضدالتهابی، به رفع اسپاسم های کلیه کمک می کند. وقتی درد ناشی از سنگ کلیه آزاردهنده است، چند جرعه عرق نعناع رقیق شده در آب، می تواند مثل نسیمی خنک، تسکین بخش باشد.

 

آب پرتقال

آب پرتقال هم یکی از نوشیدنی هایی است که به لطف سیترات طبیعی اش می تواند نقش محافظتی برای کلیه داشته باشد. سیترات باعث می شود املاح معدنی راحت کنار هم جمع نشوند و احتمال رسوب سازی کمتر شود. یک لیوان آب پرتقال تازه در روز، ضمن اینکه بدن را هیدراته نگه می دارد، محیط کلیه را نیز آرام تر و کم خطرتر می کند. فقط بهتر است نسخه های صنعتی و شیرین شده را انتخاب نکنید، چون شکر زیاد می تواند اثر محافظتی آن را کاهش دهد.

 

قهوه

قهوه در ظاهر فقط یک نوشیدنی انرژی زا است، اما تاثیر مثبتی روی سلامت کلیه هم دارد. ترکیبات فعال آن باعث می شود فرایند تجمع املاح کندتر شود و احتمال شکل گیری سنگ کاهش پیدا کند. جالب اینکه این ویژگی فقط به قهوه پرکافئین محدود نیست؛ قهوه ی دیکَف (کم کافئین) نیز می تواند اثر مشابهی داشته باشد. بنابراین اگر عادت به نوشیدن یک فنجان قهوه در روز دارید، این عادت نه تنها مشکلی ایجاد نمی کند، بلکه می تواند یک رفتار محافظتی ملایم برای کلیه باشد.

 

چای سبز

چای سبز نوشیدنی ای سبک و سالم است که آنتی اکسیدان های فراوانی دارد. این آنتی اکسیدان ها محیط کلیه را در برابر تشکیل کریستال های کلسیمی پایدارتر می کنند. علاوه بر آن، چای سبز با افزایش جریان مایعات در بدن، به دفع رسوبات ریز کمک نموده و احتمال تشکیل سنگ را کاهش می دهد. نوشیدن روزانه یک لیوان چای سبز، یک راه ساده و طبیعی برای تقویت سلامت کلیه و پیشگیری از سنگ است.

 

آب میوه مفید برای سنگ کلیه

میوه ها، داروهای شیرین طبیعت اند. میوه هایی مثل هندوانه، سیب، انار، لیمو، پرتقال و طالبی سرشار از آنتی اکسیدان ها، پتاسیم و آب هستند؛ ترکیباتی که مانع تشکیل سنگ کلیه می شوند.

آب میوه های طبیعی همین میوه ها نیز تأثیر مشابهی دارند، به ویژه اگر بدون شکر مصرف شوند. نوشیدن روزانه آب سیب یا انار تازه، بهترین روش برای پاکسازی کلیه و پیشگیری از تجمع مواد معدنی مضر است.

 

بهترین مارک ماءالشعیر برای سنگ کلیه

ماءالشعیر طبیعی و بدون الکل، به دلیل داشتن مالت جو، خاصیت مدر دارد و می تواند در دفع سنگ های کوچک کلیه مفید باشد.

اما همه ماءالشعیرها یکسان نیستند؛ نوع ساده و بدون طعم مصنوعی و بدون شکر افزوده بهترین گزینه است. برند خاصی را نمی توان مطلقاً بهترین دانست، اما برندهایی مانند «هی دی»، «دلستر» و «جوجو» معمولا ماءالشعیرهایی با کیفیت بالا و بدون افزودنی های مضر تولید می‌کنند. اما همیشه نوع طبیعی تر و با کمترین میزان مواد افزودنی را انتخاب کنید. زیاده روی در مصرف ماءالشعیر نیز توصیه نمی شود.

 

خواص عرق زنیان

 

❕ نکته مهم: در موارد حاد، برای درمان سنگ کلیه حتما نیاز اقدامات پزشکی است. نوشیدنی های ذکر شده بیشتر جنبه پیشگیری و دفع سنگ های ریز و خفیف را دارد. همیشه این جمله معروف را به خاطر داشته باشیم: پیشگیری بهتر از درمان است!

 

دشمن سنگ کلیه

دشمن اصلی سنگ کلیه، آب است؛ اما نه فقط آب، بلکه سبک زندگی سالم. همچنین، مصرف منظم آب لیمو، آب انار و دمنوش هایی مثل چای گزنه یا خارخاسک، به عنوان دشمنان طبیعی سنگ کلیه شناخته می شوند. 

بدن ما برای پاکسازی نیاز به جریان دارد؛ و این جریان، با نوشیدنی های سالم و تغذیه ی آگاهانه شکل می گیرد.

پس اگر کلیه های ما یک دشمن سر سخت داشته باشند، آن بی توجهی به آب است. کم آبی بدن، راه را برای تجمع کریستال ها باز می کند.

از دیگر دشمنان کلیه که احتمال سنگ سازی را افزایش میدهند؛ می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- مصرف زیاد نمک و گوشت قرمز

- نوشابه های گازدار

- خوردن مداوم فست فود و غذاهای پرچرب

- مصرف زیاد مکمل های کلسیم بدون تجویز پزشک

در واقع، سبک زندگی ناسالم و کم تحرکی، دشمن پنهان کلیه هاست.

 

نوشیدنی های مضر برای سنگ کلیه

برخی نوشیدنی ها نه تنها کمکی به کلیه ها نمی کنند، بلکه زمینه ساز تشکیل سنگ می شوند. 

نوشابه های گازدار، به ویژه نوع کولا، به دلیل داشتن فسفات بالا، خطر سنگ سازی را افزایش می دهند. 

نوشیدنی های انرژی زا، قهوه ی زیاد، و آب میوه های صنعتی پر شکر نیز از دیگر عوامل آسیب زا هستند.

همچنین مشروبات الکلی که میزان کلسیم و اسید ادرار را بالا می برند و زمینه ساز تشکیل سنگ های دردناک می شوند. بهتر است جای آن ها را با آب و دمنوش های طبیعی عوض کنید.

مصرف زیاد لبنیات پرچرب و آب میوه های حاوی اگزالات (مثل آب چغندر) نیز باید محدود شود.

در مسیر سلامت کلیه، انتخاب نوشیدنی درست، نیمی از راه است.

 

نوشابه های کولا

نوشابه های تیره، به ویژه انواع کولا، از جمله بدترین انتخاب ها برای سلامت کلیه هستند.

ماده ای به نام اسید فسفریک در این نوشابه ها استفاده می شود که تعادل مواد معدنی در بدن را بر هم می زند و شرایط را برای شکل گیری سنگ کلیه مهیاتر می کند. جالب اینکه نتایج یک تحقیق نشان داده مصرف روزانه نوشابه کولا می تواند خطر تشکیل سنگ کلیه را تا حدود ۲۳٪ افزایش دهد. یعنی حتی یک نوشابه در روز هم می تواند برای فرد مستعد سنگ، خطرساز باشد.

 

نوشیدنی های انرژی زا

اطلاعات علمی زیادی درباره رابطه مستقیم نوشیدنی های انرژی زا و سنگ کلیه وجود ندارد، اما با نگاهی به ترکیبات تشکیل دهنده آن ها لازم است که احتیاط کنیم.

این نوشیدنی ها غالبا فروکتوز بالا دارند؛ قندی که بدن را در شرایطی قرار می دهد که احتمال رسوب مواد و تشکیل سنگ بیشتر می شود.

از طرفی بسیاری از نوشیدنی های انرژی زا سدیم قابل توجهی هم دارند؛ عنصری که در صورت مصرف زیاد می تواند بار اضافی روی کلیه ها ایجاد کند.

به زبان ساده: نوشیدنی انرژی زا همان اثرات مخرب نوشابه را با کمی تغییر تکرار می کند.

 

نوشیدنی های ورزشی

نوشیدنی های ورزشی در شرایط خاص، مثل فعالیت بدنی شدید یا در زمان بیماری، می توانند مفید باشند.

این نوشیدنی ها سرشار از سدیم، پتاسیم و الکترولیت های مختلف هستند و به بازگشت آب بدن کمک می کنند. اما برای کسی که مستعد سنگ کلیه است، قند و سدیم اضافی موجود در آن ها ممکن است دردسرآفرین باشد.

این به معنی ممنوعیت کامل نیست؛ فقط باید با آگاهی مصرف شوند:

- اگر فعالیت شما سبک یا متوسط است، آب بهترین انتخاب است.

- نوشیدنی ورزشی را فقط زمانی بخورید که بدن واقعا نیاز به جایگزینی الکترولیت ها دارد.

 

الکل

الکل مستقیما باعث تشکیل سنگ کلیه نمی شود، اما مثل یک محرک برای شروع زنجیره ای از اتفاقات مشکل ساز عمل می کند.

الکل ادرارآور است؛ یعنی باعث می شود آب بدن خیلی سریع تر از حالت معمول دفع شود. کم آبی هم یکی از اصلی ترین عوامل تشکیل سنگ کلیه است.

اگر مستعد سنگ هستید، مهم ترین کاری که باید انجام دهید این است که همیشه هیدراته بمانید، که مصرف الکل دقیقا خلاف این مسیر عمل می کند. بنابر این محدودیت در مصرف الکل اهمیت زیادی دارد.

 

دمنوش های مناسب برای سنگ کلیه

دمنوش های گیاهی، اگر درست انتخاب شوند، می توانند در دفع سنگ کلیه و کاهش التهاب مفید واقع شوند. 

دمنوش هایی مانند:

 

- دمنوش خارخاسک: ادرارآور و سنگ شکن 

- دمنوش چای سبز: آنتی اکسیدان قوی 

- دمنوش گزنه: پاک کننده ی کلیه و ضدالتهاب 

- دمنوش تخم خربزه: ملایم و مؤثر در دفع سنگ 

این دمنوش ها باید به صورت تازه دم و بدون شکر مصرف شوند. 

مصرف منظم، همراه با آب کافی، می تواند کلیه ها را از شر سنگ های مزاحم نجات دهد.

 

 

برای مطالعه خواص عرق کاسنی برای مردان این جا را کلیک کنید.

 

 

راه های پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه

پیشگیری از سنگ کلیه کار سختی نیست، اما نیازمند توجه روزانه است. نوشیدن آب کافی، اولین و مؤثرترین راه محافظت از کلیه هاست. کنترل مصرف نمک، پرهیز از نوشابه و نوشیدنی های شیرین، و داشتن رژیم غذایی متعادل می تواند جلوی تشکیل بسیاری از سنگ ها را بگیرد. تحرک روزانه، مصرف میوه های تازه، و محدود کردن پروتئین های حیوانی هم نقش مهمی دارند. در کنار همه این ها، آگاهی از سابقه خانوادگی و چکاپ دوره ای، خیال آدم را خیلی راحت تر می کند.

 

 

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند؟

افرادی که آب کمی در طول روز می نوشند، اولین گروه پرخطرند. کسانی که رژیم غذایی پر فروکتوز، پر نمک یا پر پروتئین دارند هم احتمال بیشتری برای سنگ سازی دارند. اضافه وزن، سابقه خانوادگی، تعریق زیاد بدون جبران مایعات، و داشتن بیماری هایی مثل نقرس یا مشکلات غدد، ریسک را بیشتر می کند. مردان اصولا بیشتر دچار سنگ می شوند، اما زنان با عفونت های مکرر ادراری نیز در معرض خطرند. همچنین کسانی که سبک زندگی کم تحرک دارند یا داروهای خاص مصرف می کنند، باید بیشتر مراقب باشند.

 

چقدر آب باید در روز نوشید تا از سنگ کلیه جلوگیری شود؟

یک عدد قطعی وجود ندارد، چون بدن افراد متفاوت است. اما توصیه عمومی این است که آن قدر آب بنوشید که ادرارتان همیشه رنگ روشن داشته باشد. به طور کلی بین ۸ تا ۱۲ لیوان در روز برای بیشتر افراد مناسب است. اگر فعالیت بدنی زیاد دارید، در هوای گرم هستید یا زیاد عرق می کنید، این مقدار باید بیشتر باشد. نکته مهم، پیوستگی در نوشیدن است؛ یعنی جرعه جرعه در طول روز، نه چند لیوان یک باره.

 

تحرک و سبک زندگی در پیشگیری از سنگ کلیه

حرکت روزانه باعث می شود چرخه سوخت و ساز بدن بهتر کار کند و تجمع مواد معدنی کاهش یابد. ورزش های سبک مانند پیاده روی، حتی اگر روزانه نیم ساعت باشد، به دفع بهتر رسوبات می انجامد. همچنین، خواب کافی و کاهش استرس مستقیما روی سلامت کلیه اثر می گذارند.

 

 

منبع: https://www.goodrx.com/conditions/kidney-stones/best-drink-for-kidney-stones