اسطوخودوس گل های کوچک خوشه‌ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. ( اسطوخودوس انگلیسی = لاوندا – Lavender ) گیاهی است از خانواده نعناسانان که برگ ها و قسمت سبز گیاه دارای اسانس روغنی فرار است.
ترکیبات شیمیایی اسانس اسطوخودوس ، مرکب از نوعی ستن (با بوی کامفر و نعناع)، سینئول، الکل و لینالول است. مطابق تحقیقی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، اسانس اسطوخودوس دارای اثر مهار کننده بر روی باکتری های بیماری زای می باشد.
موارد استفاده از اسطوخودوس
رایحه درمانی (آروماتراپی) : رایحه اسطوخودوس منجر به احساس سلامتی و آرامش در فرد شده، علاوه بر این در کاهش استرس، اضطراب و دردهای خفیف نیز نقش دارد. همچنین موجب تسکین درد کرامپ های ناشی از قاعدگی می شود.
کاهش علائم سرطان و افسردگی : انجمن ملی سرطان آمریکا اعلام کرده است که رایحه درمانی با اسطوخودوس می‌تواند برخی علائم مربوط به شیمی درمانی را تقلیل دهد. همچنین اسطوخودوس در درمان افسردگی نقش کمکی را ایفا می‌کند .البته برای اثبات نقش اسطوخودوس در درمان افسردگی و تسکین درهای شیمی درمانی نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
درمان بی خوابی و استرس : از دیر باز اسطوخودوس برای افرادی که از بی خوابی یا بد خوابی رنج می برده‌اند تجویز می‌شده است. استعمال موضعی روغن اسطوخودوس برای برطرف کردن سردردها از دیگر کاربردهای این گیاه است. علاوه بر این در آلمان از مکمل آن برای درمان بی‌خوابی و کمک به ایجاد حس آرامش استفاده می شود.
کاهش درد بعد از سزارین : استشمام بوی اسطوخودوس در کنار مسکن ها ی تزریقی می تواند درد بعد از عمل جراحی سزارین را نیز کاهش دهد.
سلامت پوست و مو : استفاده موضعی از روغن اسطوخودوس در درمان ریزش موی تکه ای (ریزش مو یک ناحیه دایره‌ای شکل در قسمت سر یا صورت) کاربرد دارد. علاوه بر اینها اسطوخودوس به صورت موضعی در درمان اختلالات پوستی مانند اگزما، آکنه، آفتاب سوختگی و جوش های عمقی مفید است . بر همین اساس است که خواص اسطوخودوس برای پوست همیشه مورد توجه بوده است.
فواید دیگر: برای اسطوخودوس نقش های دیگری از قبیل کاهش تهوع ، سردرد ها ، برطرف کردن کم اشتهایی و نقش حشره کشی ذکر شده است .